Rozmowa z Grzegorzem Bułatem, kierownikiem technologii OKNOPLAST

Wejście Polski do Unii Europejskiej dało początek rewolucji w sektorze budownictwa. Nowy etap w historii naszego kraju był także źródłem zmian w kreowaniu i produkcji rozwiązań budowlanych, zgodnych z unijnym kierunkiem polityki proekologicznej. Od kilku lat na rynku pojawiają się coraz bardziej zaawansowane technologicznie produkty, których właściwości oddziałują bezpośrednio na eksploatację naszego budynku mieszkalnego, a także stan domowego budżetu. Parametry te mają również ogromny wpływ na środowisko naturalne, które w celach ochronnych wymaga podejmowania działań skutecznie ograniczających udział energii ze źródeł pierwotnych (np. kopaliny takie jak węgiel, ropa, gaz) na rzecz zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych. Czy technologie o niskim zużyciu energii powinniśmy traktować jako przymus czy zobowiązanie wobec otoczenia?

Grzegorz Bułat, kierownik technologii OKNOPLAST

1. Czy energooszczędność jest trendy?

Grzegorz Bułat: Pytanie jest z gatunku tych, gdzie odpowiedź jest oczywista: tak, energooszczędność jest trendy. W ostatnich latach obserwujemy bardzo mocny rozwój w sektorze budownictwa energooszczędnego i pasywnego. Szczególny progres dotyczy pierwszego rodzaju budownictwa, które wymaga stosowania coraz to bardziej zaawansowanych termicznie rozwiązań, zarówno w przypadku materiałów budowlanych, z których wykonuje się bryłę budynku, jak i materiałów ocieplających. Postęp dotyczy także stolarki okiennej, która nie pozostaje w tyle i można śmiało powiedzieć, że już dzisiaj rozwiązania okienne w wielu przypadkach stanowią najcieplejszy element ściany budynku i w przeciwieństwie do ścian mogą także pozyskiwać darmowe ciepło z promieniowania słonecznego i ogrzewać nim pomieszczenia. Głównym bodźcem dalszego rozwoju materiałów budowlanych w kierunku energooszczędności w budownictwie domów jednorodzinnych, czy też budynków użyteczności publicznej, są zaplanowane na kolejne lata zmiany w przepisach prawa budowlanego w Polsce, a także w Unii Europejskiej. Pierwsza część zmian, dotycząca obniżenia współczynnika izolacyjności termicznej okien, weszła w życie z początkiem 2014 r. Tym samym wszystkie projekty, zatwierdzone w tym roku zobowiązywały inwestorów do zakupu produktów stolarki otworowej, których współczynnik izolacyjności termicznej Uw nie przekracza 1,3 W/m²K. W kolejnych latach wartość ta ulegnie dodatkowemu obniżeniu. W 2017 roku współczynnik ten zostanie zminimalizowany do poziomu Uw=1,1 W/m²K, natomiast rok 2021 to moment finalnych zmian – wszystkie okna w nowobudowanych i modernizowanych obiektach mieszkalnych będą mogły mieć maksymalny współczynnik przepuszczalności termicznej Uw nieprzekraczający 0,9 W/m²K.

2. Jak to się zmieniało na przestrzeni historii?

G.B: Nietrudno jest mi odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ z branżą okienną jestem związany blisko 18 lat. Porównując wymagania i produkty dostępne na rynku kilkanaście lat temu, do postępu w ostatnich kilku latach, widać wyraźną różnicę. Kiedy zaczynałem współpracę z OKNOPLAST w 1996 roku, wartość Ug szyby była na poziomie około 2,9 W/m²K, natomiast parametr Uw okna wynosił ponad 2,5 W/m²K. W tamtym okresie szyba o współczynniku termoizolacyjności Ug=1,6 W/m²K lub 1,3 W/m²K była niemal ekskluzywnym produktem, dostępnym na rynku w bardzo wysokich cenach. Wzrastające oczekiwania klientów powodowały, że z czasem szyby o takich wartościach stały się standardem. Obecnie swego rodzaju normą w oknie jest szyba o Ug=1,0 W/m²K, która wpływa na znaczne podniesienie termoizolacyjności okien. Zjawisko to jest widoczne zwłaszcza w budynkach, w których izolacyjność termiczna była tak słaba, że montaż okna z szybą 1,0 W/m²K powodował skokowe podniesienie termoizolacyjności budynku. Dzisiaj standardem stają się szyby dwukomorowe, których współczynnik przepuszczalności Ug waha się pomiędzy wartościami od 0,9 W/m²K, do nawet 0,5 W/m²K. W ofercie OKNOPLAST dostępne są jeszcze bardziej „ciepłe” szyby o współczynniku Ug poniżej wartości 0,5 W/m²K. Są to 3-komorowe pakiety szybowe, zbudowane z czterech tafli szybowych. Współczynniki Ug takich pakietów to 0,4 W/m²K, a przy zastosowaniu lepszego izolatora ( kryptonu) nawet 0,3 W/m²K.

3. Pozostaje więc zadać sobie pytanie, po co aż tak zaawansowane parametry? Jakie korzyści będzie z tego miał klient ?

G.B: Odpowiedź jest dosyć prosta. Parametr Ug szyby ma bardzo istotny, w zasadzie najistotniejszy wpływ na parametr izolacyjności termicznej całego okna (Uw). Równanie sprowadza się do wniosku: im niższy parametr Ug, tym niższy parametr Uw, a to oznacza niższe wydatki na ogrzewanie. Dzisiaj jednak to nie tylko parametr Ug szyby jest tym, o którym warto wiedzieć więcej. Równie istotne są inne właściwości, określające przepuszczalność światła słonecznego ( Lt ), przepuszczalność energii słonecznej ( g ) czy też izolacyjność akustyczną ( Rw ). Pierwsze dwa również wpływają na energooszczędność budynku i dają jeszcze „coś” więcej. Dają klientowi odczuwalne walory użytkowe okien – więcej światła w pomieszczeniu, mniej energii na dogrzanie pomieszczenia czy też izolację przed hałasem z zewnątrz. Dzisiaj to szyba jako produkt i największa powierzchnia w oknie przechodzi „rewolucję”. Przykładowym efektem tej „przemiany” jest pakiet szybowy 4 Xglass, łączący w sobie doskonałą izolację termiczną ( Ug=0,5W/m²K ), świetne parametry jak: Lt (74%) – odpowiadający za przejrzystość i eliminujący tzw efekt „brudnych firanek” i g (54%) – decydujący o korzystnym bilansie energetycznym okna, pozyskiwaniu energii cieplnej pochodzącej z promieniowania słonecznego, a dodatkowo dający wyższy niż w powszechnie występujących pakietach szybowych, parametr izolacyjności akustycznej Rw (33dB). Jak się w tych wszystkich parametrach nie pogubić? Warto przed udaniem się do salonu poczytać o oknach i ich wyposażeniu. Warto też wiedzieć czego oczekujemy od naszego budynku.

4. Jak ma się rozwój energooszczędności polskich wymogów w stosunku do europejskich?

G.B: Według mnie do 2004 roku polski rynek był poniekąd rynkiem indywidualnym. Tak naprawdę, to polscy klienci nadali kierunek rozwoju produktów okiennych. Były momenty, gdy kupujący nie zwracali większej uwagi na parametry techniczne czy użytkowe. Najbardziej istotne było posiadanie okien PVC. Mam w domu okna plastikowe to słynne określenie z poprzedniej dekady, będące synonimem czegoś ekskluzywnego i prestiżowego. Przełom nastąpił w 2004 roku, kiedy Polska weszła do Unii Europejskiej. Nasze przepisy w sposób naturalny musiały zostać dostosowane do wymogów unijnych, tak aby wspólnie kontynuować działania w kierunku proekologicznym.

5. O co tak naprawdę chodzi w termoizolacyjności okien?

G.B: Tak naprawdę celem jest nasze środowisko. Istotą jest pozyskiwanie energii odnawialnej ze źródeł, które dają tę energię stosunkowo tanio lub nawet za darmo, jak: wiatr, woda, a w przypadku okien – słońce. Za to właśnie odpowiadają dwa parametry: Lt oraz g. To co obserwujemy, to stały wzrost zapotrzebowania na energię na świecie, perspektywy wyczerpania się zapasów paliw kopalnych oraz działania, których celem jest ochrona środowiska naturalnego. Stąd poszukiwania nowych źródeł energii odnawialnej i coraz częstsze ich stosowanie.

6. Czyli okno jest w pewnym sensie źródłem energii odnawialnej?

G.B: Można tak powiedzieć. Oczywiście samo okno energii nie produkuje, ale pozwala na to, aby budynek, w którym jest ono zamontowane, mógł „pracować”, czerpiąc energię słoneczną. I to jest główny kierunek rozwoju parametrów technicznych stolarki okiennej. Polski wkład w ten progres jest bardzo istotny. Jesteśmy w końcu „zagłębiem okiennym” i wiele rozwiązań, które powstają lokalnie, wdrażane są później na rynkach europejskich. To duża satysfakcja. Polityka OKNOPLAST jest zorientowana na projektowaniu własnych, autorskich i innowacyjnych rozwiązań, których wdrażanie świadczy o rozwoju polskiej myśli technicznej, a także świadomości wyrobu produktu na wysokim poziomie.

7. Czy poziom Uw=0,9 wymagany według prawa budowlanego obowiązującego od 2021 roku to maksimum możliwości produkcyjnych?

G.B: Oczywiście, że nie. Wymagania prawa budowlanego, które będą obowiązywać od 2021 roku oznaczają, że wszystkie materiały budowlane będą musiały się mieścić w grupie produktów energooszczędnych, jednak wymagany parametr nie stanowi maksimum możliwości. Już dziś w ofercie OKNOPLAST mamy okna z wyższej klasy produktów, tzw. produkty pasywne. Przykładem jest system WINERGETIC Premium Passive z pakietem szybowym 4 Xglass o Ug=0,5 W/m²K, który obecnie osiąga wynik Uw=0,74 W/m²K. Stosując tym samym w oknie 3-komorowy pakiet szybowy Ug=0,3 W/m²K, osiągany wynik jest jeszcze bardziej rewelacyjny Uw=0,59 W/m²K.

Pamiętajmy że w przypadku okien przeznaczonych do budownictwa pasywnego, parametr Uw to jeden z wielu, który musi posiadać odpowiednią jego wartość. Przykładowo parametr Uf czyli współczynnik przenikalności termicznej złożenia ramy ze skrzydłem musi być na poziomie poniżej 1.0 W/m²K. W przypadku systemu pasywnego WINERGETIC Premium Passive wartość parametru Uf= 0,96 W/m²K osiągana jest poprzez zastosowanie najlepszych izolatorów i stworzenie z nich tzw. bariery termicznej SpaceBlock. Ważny jest też odpowiedni montaż w tzw. warstwie ocieplenia. Bez odpowiedniej wiedzy na temat parametrów okien pasywnych, ich budowy oraz montażu, nawet najlepsze okno można „zepsuć”, a pieniądze na nie wydane będą należeć do kategorii „wyrzucone w błoto”.

8. Jaki jest obecny kierunek rozwoju stolarki otworowej?

G.B: Dziś jesteśmy na poziomie, który po pierwsze jest optymalny technicznie, po drugie realny kosztowo. Coraz większe wymagania co do obniżenia współczynnika Uw powodują, że w oknach muszą być stosowane coraz bardziej zaawansowane techniki izolacji. Dotyczy to zarówno pakietów szybowych, jak i profili, które muszą być albo coraz grubsze, albo zawierać innowacyjne rozwiązania, powodujące ograniczenie przenikania i utraty ciepła. Ta właściwość powoduje jednocześnie wzrost ceny produktu. A przecież nie chodzi o to, aby stworzyć produkt niedostępny pod względem ceny, a taki, który będzie realny do kupienia. Poza tym coraz większej wagi nabierają parametry, które jeszcze kilka lat temu nie były bardzo istotne dla klienta. Mowa o paraetrach związanych z pozyskiwaniem ciepła z promieniowania słonecznego, lepszą przejrzystością pakietów szybowych, czy też coraz lepszą izolacyjnością akustyczną. Te wszystkie parametry harmonijnie będą ze sobą współgrać w budynku pod warunkiem, że ich dobór będzie dokonany właściwie i zgodnie z chociażby „prawami natury” czy orientacją budynku względem stron świata.